İncel nedir? Kadın düşmanlığından şiddete evrilen bir hareketin anatomisi

“İncel” terimi, “istemsiz bekar” anlamına gelen İngilizce “involuntary celibate” ifadesinin kısaltmasıdır.

İncel kavramı, cinsiyet eşitsizliği, kadın düşmanlığı ve şiddetle iç içe geçmiş bir topluluk olarak giderek daha fazla dikkat çekerken, bu kültürün kökenleri, ideolojisi ve tehlikeleri günümüzde ciddi tartışmalara konu olmaktadır.

İNCEL NE DEMEK?

Bu terim, çoğunlukla heteroseksüel erkekleri tanımlar ve romantik ya da cinsel ilişkilerde başarısız olan, buna rağmen ilişki kurmayı arzulayan bireyleri ifade eder. İncel topluluğunun üyeleri, genellikle cinsel deneyim eksikliklerinden dolayı hayal kırıklığı yaşarlar ve bu durumun sorumluluğunu başta kadınlar olmak üzere topluma yüklerler. İncel gruplarındaki söylemler, kadın düşmanlığı, toplumsal yabancılaşma ve zaman zaman şiddeti savunan bir ideolojiye dönüşmüş durumdadır. Anti-Defamation League (ADL) gibi nefret söylemine karşı mücadele eden kuruluşlar, incel’leri “romantik başarısızlıklarından dolayı kadınları ve toplumu sorumlu tutan heteroseksüel erkekler” olarak tanımlar.

Bu toplulukların ürettiği retorik ve söylemler, kadın düşmanlığı ve aşırı sağ ideolojilerle yakından ilişkilendirilir. İncel terimi, sadece bir toplumsal sorun olarak değil, aynı zamanda şiddet potansiyeli taşıyan bir hareketin parçası olarak görülür. İncel kimliği, bireylerin toplumsal rollerinden ve cinsel hayal kırıklıklarından kaynaklanan derin bir kızgınlık ve öfkeyi temsil eder. Bu öfke, zaman zaman kadınlara karşı organize şiddet eylemleriyle sonuçlanabilmektedir.

İNCEL TERİMİNİN KÖKENLERİ

İncel teriminin ortaya çıkışı oldukça farklı bir bağlama dayanır. 1990’larda, “Alana” isimli bir kadın, kendi yalnızlık deneyimlerini paylaşmak ve benzer duyguları yaşayan insanlara yardımcı olmak amacıyla “Alana’nın İstemsiz Bekarlık Projesi” isimli bir kişisel web sitesi kurdu. O dönemde terim, sosyal beceriksizlik ve romantik yalnızlık yaşayan hem erkek hem de kadın bireyleri kapsıyordu. Alana, bu platformda insanların yalnızlık ve utangaçlık gibi duygularıyla nasıl başa çıkabileceğine dair samimi tartışmalar başlatmıştı. Ancak zamanla terim, orijinal anlamından saparak daha karanlık bir hal aldı. İnternette popülerleştikçe, terimin odağı değişti ve incel kimliği kadın düşmanlığı, şiddet ve toplumsal yabancılaşma gibi kavramlarla iç içe geçti.

McCain Enstitüsü’nde Hedefli Şiddeti Önleme kıdemli direktörü olan Brette Steele, incel teriminin kökenlerinin şu anki kullanımından nasıl farklı olduğunu açıklarken, terimin zamanla bireylerin kendilerini tanımlamak için kullanmaya başladıkları bir kimlik haline geldiğine dikkat çekiyor. Steele, “‘İncel’ gibi bir terimle ve herhangi bir kimlik terimiyle, tanım insanların kendilerini ve başkalarını tanımlamak için onu nasıl kullandıklarında yatıyor,” diyor. Bu değişim, internet kültürünün büyümesiyle birlikte incel teriminin altkültürden ana akıma doğru yayılmasına ve toplumun farklı kesimlerinde tartışılmasına neden oldu.

İNCELLERİN İDEOLOJİLERİ

İncel topluluğu, çevrimiçi platformlar aracılığıyla örgütlenen ve kadın düşmanlığı içeren söylemler geliştiren bir gruptur. Reddit’teki “r/incels” alt forumu, bu topluluğun en görünür buluşma yerlerinden biri olup, şiddet yanlısı içerikleri nedeniyle 2017’de kapatılmıştır. Ancak topluluk, farklı platformlarda varlığını sürdürmektedir.

İncel ideolojisinin temelinde, kadınların cinsel partnerlerini statü ve görünüşe göre seçtikleri “hipergami” inancı yer alır. Bu görüşe göre, kadınlar cinsel açıdan seçicidir ve bu durum erkeklerin toplumsal ve cinsel olarak dezavantajlı olmasına yol açar. Feminizm de bu bakış açısına göre, kadınların statüsünü güçlendiren bir tehdit olarak algılanır.

İncel kültürünün önemli bir parçası da “kırmızı hap” ve “mavi hap” metaforlarıdır. 1999 yapımı *The Matrix* filminden alınan bu kavramlar, kadınların cinsellik ve ilişkiler üzerinde tam kontrol sahibi olduğu bir dünya görüşünü temsil eder. “Kırmızı hapı almak,” bu acı gerçeklikle yüzleşmeyi kabul etmek anlamına gelir.

İNCEL TOPLULUĞUNDAKİ DİĞER BAZI ÖNEMLİ TERİMLER ŞUNLARDIR:

Çadlar 

Erkek sosyal hiyerarşisinin en tepesinde yer alan, çekici ve başarılı erkekler için kullanılır. İncel’ler, Çadları kadınların tercih ettiği erkekler olarak görür ve onlara karşı derin bir kıskançlık beslerler.

Stacys 

Kadın hiyerarşisinin zirvesinde yer alan, fiziksel olarak çekici ve toplum tarafından arzulanan kadınlar için kullanılan bir terimdir. İncel’ler, Stacys’i hem arzulanan hem de hor görülen kadınlar olarak tanımlarlar.

Looksmaxxing

Fiziksel görünümü iyileştirme amacıyla yapılan bakım, stil veya egzersiz gibi faaliyetleri ifade eder. İncel topluluğu, bireyin toplumdaki yerinin büyük ölçüde görünüşe dayalı olduğuna inanır ve bu yüzden fiziksel çekiciliği artırmayı bir strateji olarak görür.

İNCEL VE MANOSFER TEHLİKELER

İncel topluluğu, genellikle daha geniş bir erkek üstünlükçü hareket olan “manosfer” (eril dünya) içinde yer alır. Manosfer, incel’lerin yanı sıra, erkek hakları aktivistlerini, tavlama sanatçılarını (PUA – Pick Up Artists) ve “alfa erkek” etkileyicilerini de içerir. Bu gruplar, kadınların toplumdaki rollerini ve cinselliklerini kontrol eden bir nesne olarak görme eğilimindedir. Manosfer içinde yer alan birçok grup, kadınların topluma katkıda bulunan bireyler yerine bir yük olarak görülmesi gerektiğini savunur. İncel’ler, bu geniş ağa ait diğer gruplarla zaman zaman örtüşen ideolojilere sahiptir ve bu durum, topluluk içinde daha aşırı ve tehlikeli düşüncelerin yayılmasına yol açabilir.

McCain Enstitüsü’nden Steele, özellikle genç erkeklerin bu tür topluluklara katılma nedenlerine dikkat çeker. Genç erkekler, anlam ve aidiyet arayışı içinde çevrimiçi topluluklara yönelirler ve yüz yüze sosyal etkileşimlerin azalması, bu tür grupların cazibesini artırabilir. Steele, bu durumu “Gençler, kendilerine ne olduğunu açıklayacak bir aidiyet duygusu, bir tür temel arıyorlar” diyerek özetliyor.