Japon hisse senetlerinde tarihi düşüş! Global piyasalarda korku hâkim

Son 24 saat içinde, Japon hisse senetleri 1987 çöküşünden bu yana en kötü düşüşünü yaşadı. 

Piyasalar neden çöküyor? Asya piyasaları çöktü, teknoloji hisseleri düştü, Dow endeksi geriledi ve dünya genelinde birçok piyasa büyük kayıplar yaşadı. 

RESESYON KORKULARI VE FED’İN KARARLARI

Öncelikle, resesyon korkuları önemli bir etken. Son birkaç ayda ekonomik büyümenin yavaşladığı açıkça görülüyor. Bu durum, birçok kişinin Federal Rezerv’in faiz oranlarını düşüreceğini beklemesine neden oldu. Ancak, son toplantısında Federal Rezerv bu beklentileri boşa çıkardı ve faiz oranlarını düşürmedi. Geçen hafta açıklanan işsizlik raporu, bu kararın maliyetli bir hata olabileceğini gösterdi. İşsizlik oranı %4,3’e yükseldi ve bu, geçmişte yaklaşan bir resesyonun işareti olarak değerlendirilen bir gelişme.

YAPAY ZEKA YATIRIMLARI 

İkinci olarak, bazı analistler genel bir ekonomik yavaşlamadan endişe ederken, diğerleri büyük teknoloji şirketlerinin (Microsoft, Alphabet, Amazon ve Meta gibi) yapay zekaya yaptığı yatırımların miktarından rahatsız. Son aylarda, Goldman Sachs, Sequoia Capital ve Barclays gibi büyük bankaların analistleri, yapay zekanın bu devasa yatırımları karşılayacak yeterli kârı getirip getirmeyeceğini sorgulayan notlar yayınladı. Yapay zeka, internetin icadından bu yana en önemli platform teknolojisi olabilir. Ancak bir günlük borsa düşüşünü, bir teknoloji kategorisinin gelecekteki kazanç potansiyeliyle karıştırmak hata olur. İnternet devrimi de dot-com balonunu yaşamış ve sonrasında toparlanmıştı. Benzer şekilde, bazı analistler mevcut yapay zeka yatırımlarının, yakın vadede elde edilen gelirlerle uyumsuz olduğundan endişe ediyor.

JAPON YENİ VE KÜRESEL ETKİLER

Üçüncü ve belki de en önemli faktör ise Japon yeni. Son yıllarda, ABD ve diğer sanayileşmiş ülkelerin merkez bankaları, enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranlarını artırdı. Ancak Japonya’da, yıllardır zayıf olan ekonomik büyüme nedeniyle merkez bankası, faiz oranlarını artırma riskini göze alamadı. Bu durum, Japon yenini diğer para birimlerine göre düşük tutarak, Japonya’nın ihracatını güçlendirdi ve Japon hisse senetleri son iki yılda büyük bir artış yaşadı.

Ancak Japonya’nın düşük faiz politikası, küresel piyasalarda etkisini gösterdi. Makro yatırımcılar, faiz ödemeyen Japon yenini borç alarak, bu parayı daha yüksek faiz getiren varlıklara, örneğin teknoloji hisselerine yatırdı. Bu “carry trade” stratejisi, Japonya’nın faiz oranlarını düşük tutma kararlılığıyla neredeyse yenilmez görünüyordu. Ancak Temmuz ayında Japonya Merkez Bankası yıllar sonra ilk kez faiz oranlarını artırdı. Japon yeni yükselirken, ABD verileri doları zayıflattı ve yatırımcılar için bir baş ağrısına dönüştü. Örneğin, birkaç ay önce 1 milyon yen borç alıp bunu 6.000 dolara çevirmiş olan bir yatırımcı, şimdi o dolarla sadece 900.000 yen alabiliyor. Bu 100.000 yen açığı kapatmak için, yatırımcı diğer pozisyonlarını, örneğin Microsoft ve Meta hisselerini satmak zorunda kalabilir. Bu durum, piyasada büyük bir satış dalgasına neden olabilir.