Advanced Optical Materials’ta yayınlanan yeni bir araştırma, zeytinyağından geliştirilen mikrolazerin gelecekte gıdaların izlenmesini kökten değiştirebileceğini gösteriyor.
Bilim insanları, tamamen yenilebilir malzemelerden oluşan ilk mikrolazeri üretmeyi başardı. Ve bu lazerin temelinde, çoğumuzun her gün tükettiği zeytinyağı yatıyor. Araştırmacıların Advanced Optical Materials dergisinde yayınladıkları bu çalışma, sadece bilim dünyasında değil, gıda güvenliği alanında da devrim yaratabilecek potansiyele sahip.
MİKROLAZER NEDİR VE NE İŞE YARAR?
Mikrolazerler, minik damlacıkların belirli bir enerji seviyesine maruz kaldığında ışık yayması prensibine dayanıyor. Bu ışık, aynalarla çevrili bir ortamda yoğunlaştırılarak güçlü bir lazer ışınına dönüşebiliyor.
MİKROLAZERİ YENİLEBİLİR KILMAK NEDEN ÖNEMLİ?
Bu teknoloji sayesinde yiyeceklerin içine yerleştirilen lazerler, vücut içinde ya da gıda ambalajında güvenli şekilde veri taşıyabilir ve ortam koşullarına göre tepki vererek bozulma, şeker oranı, asit seviyesi gibi bilgileri gösterebilir.
DENENEN MALZEMELER ARASINDA KAZANAN ZEYTİNYAĞI
Araştırmacılar, zeytinyağı dışında ayçiçek yağı, pişmiş tereyağı, saf su gibi birçok sıvıyı test etti. Ancak en temiz ve parlak lazer ışığı zeytinyağından elde edildi. Bunun sebebi ise bitkilerin rengini aldığı molekül olarak bildiğimiz klorofil. Bu molekül zeytinyağında doğal olarak bulunuyor ve mikroskobik yağ damlacıklarının yüzeyinde sıkışıp kalarak enerjiyle uyarıldıklarında zincirleme bir reaksiyonla ışık, yani bir tür doğal lazer üretiyor.

LAZERİN IŞILTISI ORTAM ŞARTLARINA GÖRE DEĞİŞİYOR
Zeytinyağından üretilen mikrolazerin ışık şiddeti, damlacığın boyutuna ve yoğunluğuna göre değişiyor. Bu da lazeri, çevresel faktörlere karşı hassas hâle getiriyor. Örneğin tatlılara eklendiğinde şeker oranını, asidik yiyeceklerdeki pH seviyesini, ya da ısı veya zamanla oluşan bozulmaları takip etmek mümkün hale geliyor.
VERİ SAKLAMA TEKNOLOJİSİ
En dikkat çekici bulgulardan biri, mikrolazerin veri saklama kapasitesi. Araştırmacılar, zeytinyağı lazerlerini kullanarak bir şeftali kompostosunun içine barkod benzeri bilgi dizileri yerleştirdi. 26 Nisan 2017’de kodlanan bu veri bir yıl boyunca bozulmadan kalabildi. Bu bulgu da mikrolazerlerin üretim tarihi, son kullanma tarihi ya da üretici bilgisi gibi verileri güvenle taşıyabileceğini göstermiş oldu.
Araştırmacılar, bu teknolojinin henüz çok yeni olduğunu ve yenilebilir lazerlerin farklı versiyonlarının geliştirilebileceğini belirtiyor. Gıda güvenliği, ilaç takibi ve hatta tüketici bilgilendirme gibi pek çok alanda günlük hayatımıza entegre olabilir.
Yorum yaz