Keşfinden bu yana bir tam yörünge bile tamamlayamayan Plüton, Güneş Sistemi’ndeki en tartışmalı gezegenlerden biri olmaya devam ediyor.
Plüton, 1930 yılında keşfedildiğinde Güneş Sistemi’nin dokuzuncu gezegeni olarak tanıtıldı. Ancak keşfinden sonraki birkaç on yılda yapılan incelemeler ve 2006’da Uluslararası Astronomi Birliği’nin (IAU) yaptığı yeniden sınıflandırma, Plüton’un statüsünü değiştirdi. Güneş çevresindeki yörüngesini tamamlaması tam 248 Dünya yılı süren Plüton, bu “doğum gününü” 23 Mart 2178’de kutlayabilecek. Ancak o zamana kadar, Plüton’un gezegen olarak statüsü çoktan tarihe karışmış durumda.
PLÜTON’UN KEŞİF HİKAYESİ VE STATÜ DEĞİŞİMİ
Plüton’un hikayesi, Uranüs’ün yörüngesindeki anomalilerle başladı. Amerikalı gökbilimci Percival Lowell, bu hareketlerin başka bir gezegenin çekim gücünden kaynaklanabileceğini öne sürdü ve bu bilinmeyen cismin yörüngesi hakkında tahminlerde bulundu. Nihayet, 1930 yılında Clyde Tombaugh tarafından Lowell Gözlemevi’nde keşfedildi. Plüton, mitolojik yeraltı tanrısına atıfta bulunularak 11 yaşındaki Venetia Burney’nin önerisiyle isimlendirildi.
Başlarda bir gezegen olarak kabul edilen Plüton, yörüngesini diğer cisimlerle paylaşması ve yörüngesine hakim olamaması nedeniyle 2006 yılında cüce gezegen olarak yeniden sınıflandırıldı. Bu, onu Güneş Sistemi’ndeki beş cüce gezegenden biri yaptı. Plüton, hâlâ bir çift gezegen sistemi olarak adlandırılan Charon adlı büyük bir uyduya sahip olması gibi özellikleriyle dikkat çekiyor.
PLÜTON’UN YÖRÜNGESİ VE GÜNEŞ SİSTEMİ’NDEKİ YERİ
Plüton’un yörüngesi hem uzun hem de oldukça sıra dışı. 248 Dünya yılı süren yörüngesi boyunca, Güneş’ten en yakın olduğu noktada Neptün’den bile daha yakına gelir. Ancak bu süreç oldukça eliptik ve eğimli bir şekilde ilerler. Ortalama olarak, Plüton Güneş’ten 39 astronomik birim uzaklıkta yer alır; bu da Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin yaklaşık 39 katıdır.
Keşfedilmesinden bu yana bir tam turunu tamamlayamayan Plüton, bu duruma ulaşamadan statüsü değiştirilen bir gezegen olarak tarihe geçti. Yine de Plüton, hem astronomi dünyası hem de halk arasında tartışmalarıyla önemini koruyor. Belki de 2178’deki ilk yılı, insanlığın Plüton’a olan bakışını yeniden şekillendirir.
Yorum yaz