Olympe de Gouges’un eseri olan Kadın ve Kadın Yurttaş Hakları Bildirgesi, kadınların insan haklarına ve eşitliğe olan doğal haklarını ilan eden zamanının ötesinde bir eserdir. İşte bu yazıda Kadın ve Kadın Yurttaş Hakları Bildirgesi analizi ve incelemesini bulabileceksiniz.
14 Eylül 1791’de Fransız aktivist, feminist ve oyun yazarı Olympe de Gouges, 1789’da kabul edilen İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi’ne bir yanıt olarak yazılmış olan Kadın ve Kadın Yurttaş Hakları Bildirgesi’ni yayınladı. Gouges, Fransız Devrimi’nin cinsiyet eşitliğini tanımasındaki eksiklerini ve başarısızlıklarını ortaya koymayı amaçlıyordu.
KADIN VE KADIN YURTTAŞ HAKLARI BİLDİRGESİ KİTAP İNCELEMESİ
Fransız Devrimi’nin getirdiği özgürlük, kardeşlik ve eşitlik hareketleri kadınlar için geçerli miydi? Olympe de Gouges, 1791 yılında yazdığı Kadın ve Kadın Yurttaş Hakları Bildirgesi ile bu soruya cesurca meydan okudu. İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi’ne benzer şekilde on yedi madde içeren bu eser de Marie Antoinette’e yazılmış bir kısım da bulunmaktadır. Bildirge sadece o dönemin siyası yapılarına meydan okumakla kalmadı, aynı zamanda kadınların toplumsal ve siyasi yaşamda erkeklerle eşit haklara sahip olması gerektiğini ilk kez net bir şekilde dile getirdi.
CESUR BİR FİGÜR: OLYMPE DE GOUGES
Olympe de Gouges, kendi döneminde kadınların eşitlik mücadelesinde öncü bir rol üstelenerek, metinlerinde sıkça adalet, eşitlik ve insan haklarını işledi. Sadece kadın haklarını savunmakla kalmadı, aynı zamanda kölelik karşıtı bir figürdü. Örneğin, Kadın ve Kadın Yurttaş Hakları Bildirgesi’nde insan haklarının evrenselliği konusunda ısrar ettiği gibi, köleliğin de insanlık onuruna aykırı olduğunu vurgulamıştır. Onun bu cesur duruşu, sadece kadınların değil tüm insanların özgürlük ve adalet arayışında ortak bir ses olmasını sağladı.
SİYASİ TEPKİLER
Gouges’un cesur ve zamanının ötesindeki yazıları dönemin siyasi otoriteleri tarafından pek de hoş karşılanmadı. Bildirge kabul görmedi ve Gouges’un yazdığı metinler ve duruşu nedeniyle tutuklanarak idam edildi. Onun idamı, dönemin kadın hakları mücadelesinin zorlu sürecini tüm gerçekçiliğiyle yansıtmaktadır.
Ancak, onun fikirleri Fransız Devrimi sırasında uygulanmasa bile eserleri hem kendi dönemindeki hem de sonrasındaki kadın hakları hareketlerini etkiledi.
KADIN VE KADIN YURTTAŞ HAKLARI BİLDİRGESİ KİTAP YORUMU
Hala günümüzde, Gouges’un bildirgesinde ortaya koyduğu fikirlerin güncelliğini koruduğunu görüyoruz. Kadınların siyasi katılımı, eğitim hakkı, boşanma hakkı ve mülkiyet hakları gibi eşitsizlikler hala dünya genelinde ciddi sorunlardır. Gouges’un zamanında radikal olarak görülen bu talepleri, günümüzde kadınların ve diğer dezavantajlı grupların eşitlik mücadelelerinde karşılaştığı benzer zorlukları yansıtmaktadır. Yüzyıllardır aynı haklar için mücadele eden kadınların durumu ne kadar üzücü olsa da Olympe de Gouges’un fikirleri ve eserleri bana ilham verdi. Sadece kadın hakları ile kısıtlanmayan bu eserde her okuyucu kendine ait bir kısım bulabilir. İleri görüşlü düşünceleriyle kadın hakları mücadelesine yön veren ve günümüzde hala geçerli olan sorunları ele alan bu ilham verici eserin herkes tarafından okunması gerektiğini düşünüyorum.
