Yapay zeka insanlar için gerçekten bir tehdit mi?

Yapay Zeka (AI) hayatımızın her alanına hızla yayılmakta. Amazon ürün önerilerinden Google otomatik tamamlamaya kadar, AI birçok alanda karşımıza çıkıyor. Ancak, mevcut durumda AI beklentilerimizi tam olarak karşılayabilmiş değil.

Siri, Alexa veya Cortana ile anlamlı bir sohbet yapabildiniz mi? Elbette hayır. Ancak, gelecekte bu durumun değişmeyeceği anlamına gelmiyor. Şu an için beklentilerimizi karşılamasa da, AI hızla gelişiyor. Peki, AI gerçekten insanlar için bir tehdit oluşturabilir mi? Bu sorunun cevabını bulmak için öncelikle bazı etik ve teknik konuları incelemek gerekiyor.

YAPAY ZEKA ETİK İLKELERİ ARASINDA ÖNE ÇIKAN TEMEL PRENSİPLER NELERDİR?

AI’ın gelişimi, halihazırda pek çok etik meseleyle içli dışlı olmasını beklediğimiz insanların birtakım yeni etik sorunlarla da yüzleşmesine neden oluyor. Bazı filozoflar, gelecekte AI’ın insan benzeri özelliklere sahip olabileceğini ve bu nedenle insan haklarına sahip olabileceğini tartışıyor. Bu durum, AI’ın bir noktada “kişi” olarak kabul edilip edilmeyeceği sorusunu gündeme getiriyor. Eğer AI, kişi olarak kabul edilirse, bu konuya nasıl yaklaşmak gerekir? Bu sorular, AI’ın etik boyutunu oluşturan temel konular arasında yer alıyor.

YAPAY ZEKA İNSANLARIN YAPTIĞI İŞLERİ YAPABİLİR Mİ?

AI’ın en çok tartışılan yönlerinden biri, iş gücü üzerindeki etkileridir. Günümüzde birçok işi otomatikleştiren AI, gelecekte daha fazla işin AI tarafından yapılmasına neden olabilir. Bazı uzmanlar, AI’ın insanlardan işleri çalacağı konusunda endişe duyarken, diğerleri AI’ın sadece insanlara yardımcı olacak araçlar olarak kalacağına inanıyor. Örneğin, Max Tegmark gibi bazı fizikçiler, AI’ın biyolojik organizmalarla sınırlı olmadığını ve bilgi işlem gücü sayesinde insanlardan daha zeki olabileceğini savunuyor. Ancak kapitalizmin temel yapısı gereği iş gücü piyasalarında insan emeğinin sömürülmesi artı-değer elde etmenin, yani kâr üretmenin yegâne koşuludur. Bu sebeple AI’ın iş gücü piyasasında işçi-sınıfının yerine bir alternatif olarak koyulması tartışmalı bir konudur.

YAPAY ZEKA VE BİLİNÇ

AI’ın bilinç sahibi olup olamayacağı da sıkça tartışılan bir konudur. Bilim insanları ve filozoflar, AI’ın bir gün bilinç kazanıp kazanamayacağını ve eğer kazanırsa bunun ne anlama geleceğini sorguluyor. Joscha Bach, AI’ın insanlara benzer bir bilinç geliştirmesinin mümkün olduğunu, ancak bunun insan deneyiminden çok farklı olacağını öne sürüyor. Steven Pinker ise, yüksek zekâ seviyelerine sahip AI’ın, megalomani veya şiddet eğilimlerine sahip olmayacağını ve insanlardan daha güvenli olabileceğini belirtiyor.

YAPAY ZEKANIN GELECEĞE VE İNSANLARA ETKİSİ

AI’ın gelecekte nasıl bir yol izleyeceği belirsizliğini koruyor. AI araştırmalarında kullanılan mevcut yöntemlerin verimsiz hale gelmesi, yeni araştırma alanlarının keşfedilmesini zorunlu kılıyor. Mayank Kejriwal, yeni araştırma yöntemlerinin geliştirilmesi gerektiğini ve bu sürecin ne kadar süreceğinin belirsiz olduğunu vurguluyor. Diğer yandan, Ben Goertzel gibi araştırmacılar, AI’ın mantık ve strateji konusunda insanlardan daha iyi olabileceğini ve bunun olumlu sonuçlar doğurabileceğini savunuyor.

Sonuç olarak, AI’ın insanlar için bir tehdit oluşturup oluşturmayacağı sorusu oldukça muğlak cevapları beraberinde getiriyor. AI’ın etik, iş gücü ve bilinç gibi konulardaki etkileri üzerine yapılan tartışmalar devam ediyor. Gelecekte AI’ın nasıl bir gelişim göstereceği ve insan yaşamını nasıl etkileyeceği ise tek başına ön görülmesi mümkün olmayan bir konudur. Ancak şunu söyleyebiliriz ki, AI’ın bir teknolojik devrim olarak niteliğini belirleyecek olan husus, onun salt teknolojik kapasitesi değil fakat büyük sermayedarların, şirketlerin ve politikacıların bu teknoloji ile neyi hedeflediği ve bu dönüşüm üzerinden ne tür sistemik yapılar inşa etmek veya revize etmek istedikleridir.